پروتکل RTP یا Real-time transport protocol چیست؟

پروتکل RTP که مخفف عبارت Real-time Transport Protocol است، یکی از پروتکل‌های مهم در ارتباط و فضای اینترنت محسوب می‌شود. عملکرد RTP به گونه‌ای است که می‌توان همزمان صدا و تصویر را از طریق اینترنت ایجاد کرد. در حقیقت کاربرد RTP برای انتقال لحظه‌ای اطلاعات از طریق کامپیوتر بر روی سیستم‌های مخابراتی استفاده می‌شود. در این مقاله قصد معرفی پروتکل RTP را برای شما داریم پس با ما همراه باشید.

تاریخچه پروتکل RTP (انتقال لحظه ای)

پروتکل RTP در سال ۱۹۹۶ و از طریق گروه انتقال صدا و تصویر موسسه Internet Engineering Task Force (IETF) توسعه پیدا کرد. عملکرد RTP به صورت ۴ لایه یا همان لایه انتقال در مدل OSI طراحی شده است. در سال‌های اخیر با توجه به پیشرفت تکنولوژی این پروتکل بیشتر به کار می‌آید و در سیستم سازی‌های مختلف از آن استفاده می‌کنند.

پروتکل RTP چیست؟

Real-Time Transport Protocol این عبارت به زبان ساده یک پروتکل برای شبکه‌های کامپیوتری است که داده را به صورت لحظه‌ای انتقال می‌دهد. بیشترین استفاده و کاربرد RTP در سیستم VOIP به عنوان یک تکنولوژی انتقال صدا است.

انتقال صدا یکی از مزیت‌های این rtp protocol است و می‌توان صدا را در لحظه به چندین مقصد هدایت کند. درست است که انتقال صدا به صورت لحظه‌ای انجام می‌شود اما نظم بسیار زیادی دارد تا پکت‌ها به ترتیب به مقصد برسند.

همچنین، این پروتکل شبکه‌ای برای ارسال فایل‌های صوتی و تصویری به صورت آنی بر روی بستر شبکه‌های IP قابل استفاده است. سامانه rtp به دلیل قابلیت اطمینان، کارایی، انعطاف‌پذیری و پشتیبانی گسترده، بهطور گسترده‌ای در برنامه‌های مختلفی از جمله تماس‌های VoIP، ویدئو کنفرانس، پخش زنده و بازی‌های آنلاین استفاده می‌شود.

کاربرد RTP چیست؟

از RTP می‌توان در ارتباطات مختلف و ایجاد سرگرمی‌های رسانه‌ای استفاده کرد و انتقال لحظه‌ای داده‌ها را انجام داد. در جریان رسانه‌هایی مانند: telephony، برنامه‌های کاربردی ویدیو کنفرانس، سرویس‌های television و ویژگی‌ها تحت وب push-to-talk می‌توان از این پروتکل بهره‌مند شد.

مثلا هنگامی‌ که شما چه به صورت تصویری یا چه به صورت صوتی مکالمه اینترنتی ایجاد می‌کنید، ، پروتکل RTP یک پورت زوج در محدوده ۱۶۳۸۴ تا ۳۲۷۶۷ برای مکالمه شما انتخاب می‌کند تا به سرعت مکالمه انجام شود.

نکته مهم این است که ارتباط RTP به صورت یک طرفه برقرار خواهد شد و زمانی این ارتباط دوطرفه می‌شود که هر دو فرد در حال برقراری ارتباط بوده و مکالمه خود را آغاز کرده باشند. در حقیقت یکسری اطلاعات خاص را انتقال می‌دهد که برخی از این اطلاعات به شرح زیر هستند:

Time Stamp

پارامتر Time Stamp به ما کمک می‌کند تا با بافر کردن اطلاعات از مشکلات مختلف مانند Jitter جلوگیری کنیم.

Sequence Number

از  Sequence Number می‌توان ترتیب بسته‌های ارسال شده را بررسی و حفظ کرد. در حقیقت بسته‌های ارسال شده از سمت ارسال کننده یک شماره دارد تا در سمت گیرنده با استفاده از شماره‌های بسته‌ها بتوان ترتیب و مدیای مورد نظر را مشاهده و بازسازی کرد.

Payload Type

با توجه به اینکه RTP یک پروتکل انتقال مدیا است، پارامتر Payload Type مي‌تواند صوت يا تصوير را به سمت ديگر یا همان گیرنده انتقال دهد. همچنین مشخص می‌کند که بسته‌های ما از چه نوعی هستند.

چه برنامه‌هایی از پروتکل RTP استفاده می‌کنند؟

RTP به طور معمول زمانی استفاده می‌شود که یک جریان رسانه، به طور همزمان و به از طریق کاربرها به صورت لایو (زنده و لحظه‌ای) ارائه شود.

فناوری VoIP  برای انتقال رسانه به RTP متکی است. این پروتکل اغلب از SIP Trunk برای شروع و کنترل تماس و رمزگذاری تماس با SRTP استفاده می‌کنند. چند نمونه از سرورهای VoIP که از RTP استفاده می‌کنند عباتند از:

• Asterisk
• ۳CX
• سایر نرم افزارهای PBX

همچنین بیشتر خدمات کنفرانس صوتی و تصویری مبتنی بر اینترنت از RTP استفاده می‌کنند. این سرویس‌ها اغلب از RTP به عنوان روش اصلی انتقال رسانه استفاده کرده و ویژگی‌ها و استانداردهای راحتی را به آن اضافه خواهند کرد. برخی از برنامه‌هایی که پروتکل RTP استفاده می‌کنند عبارتند از:

• تیم‌های مایکروسافت
• اپل فیس تایم Apple FaceTime
• واتساپ WhatsApp
• Cisco Webx

وظايف پروتکل RTP یا Real-Time Protocol چیست؟

همانطور که در ابتدای متن اشاره شد، بارزترین وظیفه و کاربرد RTP در برقراری ارتباط دوطرفه به صورت لحظه‌ای است. اما این پروتکل می‌تواند وظایف دیگری را هم بر عهده داشته باشد تا شرایط برقراری ارتباط در لحظه با سرعت بیشتری انجام شود. در حقیقت وظایف کلی پروتکل RTP عبارتند از:

• جمع آوری اطلاعات در مورد نوع رسانه
• جمع آوری اطلاعات در مورد شناسايی ارسال كننده
• هم زمانی
• آشكارسازی نوع ارتباط
• جمع آوری اطلاعات در مورد تعداد مكالمات
• تكه تكه كردن اطلاعات و جمع آوری مجدد آن‌ها
• امنيت و رمزنگاری

جزئیات فنی پروتکل RTP چیست؟

پروتکل انتقال آنی (RTP) اغلب از بسته‌های UDP استفاده می‌کند و UDP برای انتقال سریع و ساده داده بدون اطمینان از تحویل طراحی شده است. RTP را می‌توان با TCP استفاده کرد، اما این توصیه نمی‌شود، زیرا ماهیت حساس به زمان RTP با تاکید TCP بر قابلیت اطمینان در هزینه سرعت در تضاد است.

هر شماره پورتی را می‌توان با عملکرد RTP استفاده کرد و به طور کلی، آن در محدوده پورت بالای ۱۰۲۴ تا ۶۵۵۳۵ خواهد بود. RTP یک پورت زوج و RTCP پورت شماره فرد بعدی خواهد بود. Internet Assigned Numbers Authority پورت ۵۰۰۴ را برای RTP و ۵۰۰۵ را برای استفاده از RTCP ثبت کرده است و بسیاری از برنامه‌ها از آن‌ها به عنوان استاندارد استفاده می‌کنند.

یک بسته پروتکل انتقال آنی RTP  از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

1. سربرگ: سربرگ RTP شامل اطلاعات کنترلی در مورد جریان رسانه‌ای، مانند شماره توالی، مهر زمان، نوع رسانه و شناسه منبع است.
2. محموله (Payload): محموله RTP شامل داده‌های رسانه‌ای واقعی، مانند نمونه‌های صوتی یا تصویری است.

به طور کلی بسته‌های RTP عبارتند از:

• یک شماره توالی که برای شناسایی بسته‌های گم شده استفاده می‌شود.
• شناسایی محموله، که کدک رسانه‌ای خاص را توصیف می‌کند.
• نشانگر فریم که شروع و پایان هر فریم IP را مشخص می‌کند.
• شناسایی منبع که فریم را مشخص می‌کند.
• همگام سازی درون رسانه‌ای که از مهرهای زمانی برای تشخیص لرزش تاخیری مختلف در یک جریان واحد و جبران آن استفاده می‌کند.

آسیب پذیری‌های امنیتی در سرورهای پروتکل RTP که به درستی اجرا نشده‌اند، وجود دارد. RTP به طور ذاتی رمزگذاری یا احراز هویت ندارد و همین موضوع می‌تواند جریان رسانه‌ای را برای ضبط، جعل یا حملات هکرها فراهم کند. بنابراین بسیار مهم است که سیستم‌های VoIP که از RTP استفاده می‌کنند به درستی پیکربندی و ایمن شوند.

RTP همچنین در برابر حملات سرویس توزیع شده (DDOS) آسیب‌پذیر است که می‌تواند جریان رسانه یا کلاینت‌هایی را که به یکی متصل می‌شوند، از بین ببرد. سرویس‌های خاصی که از RTP استفاده می‌کنند، ممکن است آسیب پذیری‌های خاص خود را در نرم افزار داشته باشند.

خدمات الوویپ

در انتها نوبت به معرفی ارائه دهنده خدمات مرکز تماس می‌رسد. سامانه الوویپ نسل جدیدی از سیستم‌های مدیریت مرکز تماس را راه‌اندازی کرده که بر اساس فناوری ویپ طراحی شده است. این سامانه می‌تواند خدمات مختلفی را برای کسب و کار شما ایجاد کند تا با خیالی راحت مراحل پشتیبانی از مشتری‌ها و شرایط مرکز تماس را تجربه کنید. در حقیقت وظایف و پشتیبانی الوویپ عبارتند از:

• راه‌اندازی و استقرار اولیه ویپ
• تنظیم سخت‌افزارهای خریداری شده
• پیاده‌سازی سناریوهای تماس و ماژول‌ها
• بروزرسانی سیستم تلفنی الوویپ
• رفع ایرادات و عیب‌یابی در کمترین زمان

پروتکل RTP یکی از مهم‌ترین اصول و جزئیات در برقراری ارتباط از طریق اینترنت است که شرایط برقراری ارتباط و انتقال داده‌ها را فراهم می‌کند. به طور کلی ما در این متن سعی کرده‌ایم که شما را با عملکرد RTP آشنا کنیم و اگر می‌خواهید که اطلاعات بیشتری از کاربرد RTP داشته باشید، می‌توانید در انتهای همین مطلب و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید تا کارشناس‌های تیم الوویپ در زمان کوتاهی سوالات شما را پاسخ دهند.

سوالات متداول:

• RTP مخفف چیست؟

RTP مخفف Real-time Transport Protocol است که برای انتقال داده‌های از طریق اینترنت یکسری پروتکل و وظایف در نظر گرفته شده است.

• RTP چه نوع پورتی است؟

RTP یک پورت زوج در محدوده ۱۶۳۸۴ تا ۳۲۷۶۷ برای مکالمه انتخاب می‌کند.

• RTP چه کاربردی دارد؟

از نظر مدل OSI پروتکل RTP در لايه‌ چهارم فعاليت مي‌کند و اطلاعات خاصي را به بسته‌هاي ارسالي ما اضافه خواهد کرد.